به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

تاثیر احتکار خانگی طلا و ارز بر افزایش تورم و کاهش تولید

تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۵۸۸۳۱

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما  ، کنز اندوزی یا همان احتکار خانگی ثروت در شکل‌های مختلفی مثل طلا و ارز موجب خارج شدن پول از چرخه سالم اقتصاد می‌شود و موضوعی که در کنار آثارو پیامد‌های دنیوی اش خداوند متعال پیامد‌های اخروی و عذاب دردناکی هم برایش ذکر کرده است .

در همین باره آقای محمد نعمتی اقتصاددان و استاد دانشگاه امام صادق (ع)  ،  حجت الاسلام معلمی اقتصاددان  و حجت الاسلام مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: در برنامه تلویزیونی میز اقتصاد توضیحاتی دادند .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سوال:  آیه ۳۴ سوره توبه، کنزاندوزی دقیقا چیست 
 نعمتی : شاید یکی از فعالیت‌های اقتصادی که خیلی مورد عتاب و خطاب غلیظ و شدیدی قرار گرفته در کنار ربا که جنگ با خدا است هم مفهوم کنز و ثروت اندوزی است ثروت اندوزی به نوعی نهی شده در فضای آموزه‌های اسلامی و افرادی که به این نحو فعالیت یک نوع فعالیت غیرمولد اقتصادی است می‌پردازند خداوند وعده عذاب علیم را داده ثروت اندوزی مفهوم کنز بحث‌های مختلفی رویش شده، ولی ان چیزی که شاید اتفاق نظر هست ثروت اندوزی و کنار گذاشتن ما و جمع آوری ثروت بیش از آن چیزی که انسان به ان نیاز دارد این مورد نکوهش هست به نوعی حرمت است وقتی عذاب علیم هست به نوعی حرمت کنز کردن داریم اساتید اقتصاد، فق‌ها ومفسران برداشت‌های مختلفی از این مفهوم داشتند مالی که بعضی‌ها با آن زکات داده نشده عنوان کنز هست، ولی بیشتر مفسرین چه اهل تشیع چه تسنن فراتر از مالی که زکات و حق مال حقوق واجب داده نشده را شامل این مفهوم می‌دانند بعضی از اساتید اقتصاد مثل آقای توتونچیان، مثل علامه حکیمی مازاد نیاز را که افراد جمع آوری می‌کنند را مصداق کنز دانستند و این وعده عذاب علیم و در روزی که از آن سوال می‌شود گرفتاری‌ای هست که وبال گردن این افرادی است که ثروت از چرخه تولید اقتصاد کشور خارج می‌کنند به نوع.
سوال: حدیثی در این باره هست؟
 نعمتی: آیه ۳۴ و ۳۵ سوره توبه هست اش خیلی واضح هستش کسانی که ثروت اندوزی دارند می‌کنند در راه خدا فی سبیل لله خرجش نمی‌کنند از عذاب بزرگی برخوردار می‌شضوند
حداقلی اش اگر به یک معنا بگوییم مالی که زکات داده نشده گفتند، ولی فراتر از مفهوم مالی که زکات داده نشده شما می‌توانید کنز را تفسیر کنید بعضی از اساتید به معنی مازاد بر کفاف زندگی شما ثروت اندوزی به نوعی ذخیره می‌کنید مثل گنجینه کنار می‌گذارید به نوعی از چرخه اقتصادی خارج شده بعضی از اساتید حتی باز یک معنی شاید اقتصادی‌تر را بخواهیم بگوییم پول نگهداری شده برای فعالیت‌های سفته بازی این شاید امروز اقتصاد ایران ما با این خیلی گرفتاریم پول کنار گذاشته شده دارایی است که برای فعالیت‌های سفته بازی است معمولا افرادی که یک مازادی دارند بعضی وقت‌ها به صورت طلا و ارز و دارایی‌هایی که از چرخه اقتصادی خارج می‌شود در فضای تولیدی نیست این یک معنا هست، ولی انگیزه برای فعالیت سفته بازی را هم می‌توانیم شامل یا اطلاق مفهوم کنز بکنیم شما پولی را از فعالیت اقتصادی جریان تولید می‌اورید بیرون با آن کار تولیدی نمی‌کنید می‌خواهید سفته بازی کنید زمینی می‌خرید می‌فروشید ماشینی می‌خرید می‌فروشید نیازی نیست‌ها از این مبادله یا از این سفته بازی درآمدی به دست می‌اورید که خیلی راحت‌تر است از فضای تولیدی که شما باید زحمت بکشید این را هم از مصادیق کنزدانستند.
مجری: در اسلام هیچ محدودیتی برای کسب درآمد و جمع آوری اموال وجود ندارد، اما به شروطی درست است؟
 نعمتی: با یک مفهوم خیلی ساده اقتصادی بحث را ادامه بدهیم فرض کنیم فردی فعالیت اقتصادی انجام نمی‌دهد می‌خواهد بیکار باشد، اما می‌خواهد سرسفره بقیه افراد جامعه‌ای که به نوعی دارند کار می‌کنند بنشینه از موهبت‌ها و امکانات جامعه استفاده کند ما در جامعه اسلامی به آن اجازه نمی‌دهیم کسی که کار نکرده سر سفره یا بخشی از درآمد افرادی که کار کردند زحمت کشیدند بخواهد درآمد کسب کند بدون هیچ کاری، به باطل گذرانده بخواهد حالا می‌خواهد استفاده کند برای اموال همچنین موضوعی را می‌خواهم شبیه اش را بگویم آنجا اگر می‌گفتیم حق افراد حق شغل است اگر وقتی که دارد فعالیتی انجام‌
می‌دهد در قبال از جامعه می‌تواند مطالبه کند که بهره‌مند بشود از امکانات اموال هم همین طور است شما اموال در مسیر تولید می‌تواند افزایش پیدا بکند آن افزایش را شما می‌توانید استفاده بکنید و از همان اموال، اما توی فضای کنز و احتکار دارایی را از فضای تولید خارج کرده به امیدی که یک افزایش قیمتی پیدا بکند هیچ فعالیتی نکرده فقط از چرخه فعالیت‌ها خارج اش کرده بقیه جا‌ها از آن بهره‌مند نبودند برعکس گویی از این کمبود سوء استفاده دارد می‌کند این جا خط قرمز می‌شود چنین انباشت دارایی را اسلام مجاز نمی‌داند و هر جامعه دیگه‌ای را اگر بخواهد این فضای اقتصادی که کنز احتکار یا رباخواری درش باشد تولید معنی ندارد، چون فضای تولید می‌اید رنج و مشقت دارد مسئولیت پذیری‌ای هست و اصطلاحا فرد یک مخاطره‌ای را قبول می‌کند که فعالیت اقتصادی، صنعتی، تجارت داخلی خارجی، اما چون احتکار را نگاه کنید دارایی که نیاز مردم بوده از درد مردم گویی برای خودش درآمدزایی می‌کند از کمبود‌ها حالا دارو است از بیماری مردم دارد تغذیه می‌کند این شاید تعبیری به مانند یک انگل و یک زالویی است که دارد از مایملک بقیه دارد استفاده می‌کند خودش فعالیتی نکرده است.
سوال: در این آیه اشاره شده طلا و نقره آیا صرفا طلا و نقره است و مصداق حال حاضر سکه و ارز هم شامل اش می‌شود یا نه.
نعمتی: طلا و جواهر به عنوان دارایی است که رایج بوده امروز حالا سکه‌هایی که امروز رایج هست یا دلاری که به عنوان حفظ ارزش پول، ولی کارکرد این احتکار یا خارج کردن از گردونه اقتصادی یا زمین و دارایی یا مسکنی که مثلا جامعه‌ای که ۳۰ درصدش مستاجر هستند شما این دارایی که مورد نیاز هستش را افراد را در مضیقه قرار بدهید احتکار مسکن، احتکار زمین و احتکار هر دارایی نوع دارایی را می‌توانید به این معنی مصداق کنز یا احتکاری که گفتید احتکار از مواد غذایی می‌شود دارو تا یک کالای صنعتی، کالا‌های اساسی مصادیق اش هر نوع دارایی است. عذاب علیم که وحشتناک است چنین فعالیتی را خیلی مستقیم عذاب دردناک قطعا در آخرت چنین عذابی است، اما به نظر می‌رسد در مکافات این فعالیت‌های اقتصادی ما در همین دنیا هم آثار افعال و اعمال خودمان را می‌بینیم. مثلا شما برای تولید هر شغلی اگربگوییم ۲۰۰ میلیون سرمایه می‌خواهیم وقتی که فرض کنید به میزانی که هر صد میلیون یا ۲۰۰ میلیون را بگیرد یک شغل می‌توانست ایجاد بشود، ولی بیکاری هست یعنی دارایی‌ها در فضای تولید نیست و تولید که نیست نگاه کنید چقدر مسائل اجتماعی، گرفتاری‌ها و آسیب‌های مختلفی است بخشی از این تورمی که امسال سال مهار این گرانی و تورم است زاییده چه هست؟ تولید نیست تولید در مضیقه و تنگنا است به خاطر سرمایه گذاری افزایش قیمت‌ها را داریم.
سوال: چقدر می‌تواند این اتفاق دامن بزند به افزایش تورم؟
 نعمتی: آسیب‌های اجتماعی اقتصادی فراگیری که هست از این دردناک‌تر شما چند میلیون بیکار سه میلیون بیکار داشته باشیم وقتی می‌گوییم هشت درصد ۹ و ۱۰ درصد بیکار و این تبعات مختلف اجتماعی و فرهنگی دارد که به نظرم خودش گریبانگیر همه افراد جامعه می‌شود که باید این عذاب علیم است بخواهیم از ان درامان باشیم فضایی که جلوی این احتکار و کنزگرفته باشد چه فرهنگ عموی مردم باشد چه فضای سیاست گذاران اقتصادی، سیاسی ما که مقابله بشود با کنز اموال و ثروت اندوزی تا در فضای تولید و ایجاد ثروت و مهار تورم انشاالله قرار بگیرد.
سوال: مصادیق کنز درحال حاضر در اقتصاد کشورمان چی هست و و ایا طلا و نقره شامل این آیه می‌شود؟
 مصباحی مقدم: حقیقت این است که کنز به معنای انباشته شدن ثروت و ندادن حقوق واجب مالی آن است و مختص به طلا و نقره نیست همین که انسان ثروتی انباشته کند و حقوق عمومی را از این ثروت نپردازد این را از نظر شرعی کنز می‌گویند مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به خوبی یک فصلی را ایجاد کرده است تحت عنوان بحثی درباره کنز و یک بحث تاریخی هم مطرح کرده اند که در این بحث تاریخی از ابوذر نقل‌ می‌کنند و می‌گویند که ابوذر با معاویه درگیر بود درگیری با معاویه هم بابت همین بود که می‌گفت نگذارید مردم ثروت‌های خودشان را انباشته کنند و حقوق ضعفا و نیازمندان را از ثروت هایشان به آنان ندهند بسنده نکنید به این که زکات واجب را بپردازند بلکه باید آنچه اضافه دارند و مازاد بر هزینه زندگی و نیازمندی هایشان هست اهل بذل و بخشش باشند اهل داد و دهش باشند و این فهم ابوذر از آیه کنز را مرحوم علامه طباطبایی به عنوان فهم یک کسی که صحابه رسول الله است و از نزدیک با پیغمبر حشر و نشر داشته و سحن او را به خوبی می‌فهمیده مبنا قرار می‌دهند و اصلا علت تبعید ابوذر به شام و سپس به ربزه هم شعار ابوذر بود که بشارت بدهید به کسانی که کنز می‌کنند به داغی در جبین و داغی در پهلو و داغی در پشت که به وسیله فلزات گرانبها و پول‌هایی که این‌ها انباشته می‌کنند این‌ها را خداوند تبدیل به صفحاتی می‌کند که داغ به ان‌ها را با آـش داغ می‌کند و می‌چسباند به پیشانی و پهلو و پشت ان‌ها

سوال: در رابطه با اثار دنیوی هم ایا ارتباط مستقیمی دارد بر کاهش تورم و می‌تواند تاثیر بگذارد برافزایش تولید؟
 مصباحی مقدم: مسلما این که انسان حقوق واجب مالی خودش را بپردازد بدهی‌های خودش را به نیازمندان بپردازد یا اگر نیازی دولت اسلامی دارد برای جهاد در راه خدا به معنای عام نه جهاد به معنای جنگ بلکه جهاد در راه توسعه جامعه، جهاد در راه توسعه فرهنگ جامعه، جهاد در راه توسعه مسائل اجتماعی اسلامی اگر این‌ها را نیازمندی‌هایی دارد نپردازد یا نیاز‌های نیازمندان را نپردازد نتیجه اش این است که تقاضا از ناحیه نیازمندان در جامعه کاهش پیدا می‌کند این تقاضای این‌ها که کاهش پیدا می‌کند عدد رشد اقتصادی منفی می‌شود یعنی بخشی از نیازجامعه توسط نیازمندان است که متوجه اقتصاد می‌شود اگر نیازمندان تقاضایشان در جامعه ان مقداری که نیاز‌های لازم و ضروری ان‌ها تامین نشود خوراک و پوشاک و مسکن آن‌ها دارو درمان ان‌ها هزینه‌های تحصیل ان‌ها هزینه‌های ازدواج و زندگی ان‌ها تامین نشود نتیجه اش این است که وقتی این تقاضا پاسخ داده نشود فقر حاکم می‌شود.
سوال: اشاره‌ای که شده به انفاق ایا نوع انفاق مشخص شده به چه طریق انفاق صورت بگیرد حتما باید در کار خاصی می‌شه گفت این اتفاق بیافتد یا نه؟
 مصباحی مقدم: دایره انفاق آنچه که در قرآن آمده بسیار گسترده و وسیع است و البته در روایات ما و درخطاب‌های علمای ما هم خیلی روشن است نیاز‌های مردم دو نوع است یکی نیاز‌های خاص نیازمندان جامعه و طبقه فقیر جامعه و یکی هم نیاز‌های عمومی جامعه این نیاز‌های خاص مردم به نیاز‌هایی عمومی جامعه که زمین مانده باشد حقوق ان‌ها پرداخت نشده است حقوق نیازمندان پرداخت نشده حقوق عمومی جامعه پرداخت نشده و نتیجه اش این است که مورد بازخواست خداوند تبارک و تعالی قرار می‌گیرند و البته اثر انفاق در جامعه رشد اقتصادی است مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌گوید وقتی که منابع مالی مردم کنز می‌شود از گردش و چرخش در کسب و کار و فعالیت و تولید و ایجاد اشتغال و رونق به کنار می‌رود و نتیجه اش این است که آن رونق و کسب و کار و اشتغالی که باید ایجاد می‌شد این‌ها فراهم و تامین نمی‌شود بخشی از بیکاری نتیجه کنز است اگر درجامعه‌ای بیکار وجود دارد در آن جامعه کنز وجود دارد.
سوال: کنز اندوزی و احتکار چه تاثیری می‌تواند در اقتصاد کشورمان داشته باشد و راهکار دینی و الهی که در این رابطه برای ما خداوند گذاشته چیست و چه اقداماتی درا ین باره می‌توانیم انجام بدهیم.
معلمی: همانطور که جاج اقای مصباحی مقدم فرمودند راکت گذاشتن سرمایه که در اصطلاح قرآنی به آن کنز گفته می‌شود دو عنصر معنایی در کنز وجود دارد یکی خرج نکردن و دیگری راکد گذاشتن این سرمایه اگر در یک جامعه‌ای اقتصاد مبتلای به رکود سرمایه بشود افراد به جای این که سرمایه را در جریان اقتصاد بیاورند ان را به انحای مختلف از جریان اقتصاد خارج بکنند مثلا یک کسی بیاید تعدادی سکه بخرد و داخل گاوصندوق بگذارد یا دلار بخرد و بگذارد داخل خانه نگه دارد به امید این که بعدا گران بشود بیشترین آسیب‌ها به اقتصاد از این ناحیه وارد مش ود پولی که قرار است در جریان اقتصاد قرار بگیرد با ان فعالیت‌های تولیدی بشود و اشتغال ایجاد بشود هم رشد تولید و هم اشتغال این سرمایه می‌رود راکد قرار می‌گیرد و کنز می‌شود وخیلی زیادی دارد می‌بینید که علاوه بر این آیه که استاد به خوبی آن را شرح دادند می‌فرماید کسانی که سرمایه‌های جامعه را کنز می‌کنند و ان را در راه خدا خرج نمی‌کنند انفاق در سبیل الله شبیه شهید صدر و شاگردشان مرحوم سیدفضل الله می‌گویند اختصاص به زکات یا انفاق‌های مستحبی ندارد.
سوال: دررابطه با اقداماتی که می‌شود انجام داد تا هم بتوانیم به این آیه عمل کنیم و تاثیرات آن را در حوزه اقتصاد کشور ببینیم چه می‌تواند باشد؟
نعمتی: در آیه به صراحت گفته شده هزینه نمی‌کنند خرجش نمی‌کنند سبیل لله اگر فی سبیل الله شما اموال را بتوانید هزینه کنید یک مصداق یا مورد کنز که مورد عذاب است قرار نمی‌گیرید اینجا اگر بخواهم راهکار‌ها را با توجه به فضای امروز خلاصه بگویم دو راهکار به نظر من باید پیگیری بکنیم یک بحثش فرهنگ عمومی جامعه زشت بدانیم کسی که بخواهد از ثروت‌های بادآورده بدون هیچ زحمتی بخواهد استفاده بکند رانت خواری را مضموم بدانیم در جامعه این باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل بشود که افراد خجالت بکشند که دلار یا سکه‌ای خریده یا زمینی می‌خرد می‌فروشد ماشین می‌خرد و می‌فروشد و امروز برعکس است افتخار می‌کنیم گویی که یک بخت آزمایی شرکت کرده مثلا بخشی از ثروتمان به جای این که تولیدی باشد بازار سرمایه به کارش بگیرم رفتم چقدر خوش شانس بودم یک ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیونی رانت گرفتم سکه دیروز خریدم امروز فروختم این باید به فضای خجالت بکشم باید فرهنگ سازی بشود، اما چیزی که شاید مهمتر مسئولان اقتصادی سیاسی و سیاستگذار اقتصادی باید پیگیری کند به نظرم فضایی است که امکان درآمد‌های بادآورده از این کنز‌ها و احتکار‌ها امکان تبدیل به کالا‌ها برای رفع نیاز‌ها نباشد شبیه بحث پولشویی که داشتیم ما با قانون دنبال چه هستیم فضای پولی که ناشی از جرم است امکان تزریق اقتصاد سالم نداشته باشد مالیات‌های تنظیمی همچنین نقشی را در اقتصاد‌ها دارند ما در اقتصادمان به آن نپرداختیم مالیات را از جنبه درآمد دیدیم مالیات‌های تنظیمی مثل مالیاتی که بر خانه‌های خالی است مالیات بر عایدی سرمایه است این‌ها قصد کسب درآمد برای دولت نیست به قصد این است که افراد هیچ انگیزه‌ای نداشته باشند که در این فعالیت‌های غیرتولیدی و غیرمولد فعالیتی داشته باشند و ثروت و دارایی‌ها برود تو فضای تولید و فعالیت‌های مولد.
مجری: چطور می‌شود از طریق این آیه ما اقدامات اجرایی را در حوزه اقتصادی شاهد باشیم؟
 معلمی : در ادامه همین میفرماید کسانی که این اقدام را بکنند اموال را کنز کنند و سرمایه‌های جامعه را راکد نگه دارند و در جریان اقتصاد نیاورند ان‌ها یک عذاب علیمی دچارش می‌شویم از همین جا شروع می‌کنم که بنابر ان نظری که مفسران بزرگ دارند ان گناهانی که بشارت به عذاب آن هم عذاب علیم داده شده یک گناه کبیره محسوب می‌شود و این گناه کبیره هم در آخرت عذاب برای ان کسی که مرتکب شده ایجاد می‌کند و هم در همین دنیا به ویژه در امور اقتصادی وقتی که جامعه ما دچار رکود و بیکاری بشود به طور طبیعی آسیب‌های اجتماعی زیاد می‌شود و گریبان خود همان کسی هم که ثروت را کنز کرده را خواهد گرفت. اما در رابطه با راهکار‌ها مهمترین راهکاری که بیان شد همین مساله نگاه به این است که این کار یک گناه کبیره است این هم دنیا را خراب می‌کند و هم آخرت را توجه به این نکته قطعا راهگشا است و بسیاری از افراد متدین دیگر به سمت و سوی راکد نگه داشتن سرمایه‌ها و این کار‌هایی که امروز در بازار‌ها شاهد هستیم این قضیه نمی‌روند، اما در کنار این مطلب بحث فرهنگی قطعا قاطعیت حکومت و ابزار‌ها و سیاست‌های اقتصادی که باید به نوعی انگیزه را برای کنزسازی و خارج کردن سرمایه از جریان اقتصاد ایجاد می‌کند این انگیزه‌ها را کم بکنند و با این‌ها مقابله کنند قطعا در این میان مهمترین عامل این کنز کردن سرمایه‌ها مساله تورم است وقتی که در یک جامعه‌ای نرخ تورم بیشتر از نرخ بازدهی سرمایه دارد عمل می‌کند افراد به جای این که این پول‌ها را ببرند در فعالیت‌های تولیدی قرار بدهند اشتغال ایجاد بکنند سفره خانواده‌های متعددی را رونق بدهند می‌آیند این سرمایه‌ها را می‌برند و تبدیل به انبوهی از سکه، دلار و بعد آن را نگه می‌داند و تقیریبا در طی این چند سال یک حالت اطمینانی هم پیدا کردند که خود سکه و دلار و امثال این سرمایه‌ها افزایش قیمت اش بیش از بازدهی سرمایه در تولید است قطعا مهار تورم که تاکید اصلی حضرت آقا در سال جاری است و شعار اصلی امسال هم بحث مهار تورم است راهکار اصلی برای این است که این سرمایه‌ها از رکود نجات پیدا بکند و بیاید به سمت و سوی تولید البته نکته دیگر هم باید بگویم که ما بازار‌های سرمایه‌ای مان باید یک بازاری باشد که در آن صاحب سرمایه احساس آرامش بکند و ریسک‌های متعددی که در این هست را با ابزار‌های مختلفی که فق‌های بزرگی مثل شهید صدر و استاد اگر بازار سرمایه ما بازاری باشد توام با آرامش و این که بتوانند افراد آینده را پیش بینی بکنند این طوری نباشد که اقتصاد تلاطم‌های مختلفش بیاید و به بازار سرمایه بخورد و سرمایه هم خیلی فرار است و خیلی زود صاحبان سرمایه ان را خارج می‌کنند اگر بازار سرمایه رونق داشته باشد و تورم مهار بشود قطعا کنز کردن سرمایه کمتر می‌شود.
سوال: ایا میزان کسب درآمد حالا سالانه که اشاره شده به ان بیشتر از آن مقدار اگر باشد شامل کنز می‌شود در افراد مختلف متعدد است این مقدار ایا اشاره‌ای یا تفسیری شده که مردم بیشتر متوجه از چه مقدار بیشتر شامل کنز می‌شود
 معلمی : درروایات متعددی آمده که در آن روایات به اندازه قوت یک سال مخارج یکسال را گفتند شما می‌توانید پس انداز کنید نگه دارید، اما مابقی اش را باید انفاق بکنید انفاق کردن اعم است هم به معنای دادن زکات و صدقات مستحب است و هم به معنای خرج کردن برای خانواده است در جهت توسعه رفاه خانواده که در روایات متعددی حضرت فرمودند خصوصا در جنگ تبوک که یک چوپانی داشت گوسفندهایش را می‌چراند بعد یکی از اصحاب گفت ایا بهتر نبود این را انفاق می‌کرد حضرت فرمودند اگر برای پدر، مادر و خانواده اش خرج کند همین هم انفاق فی سبیل لله محسوب می‌شود و مورد سوم بحث سرمایه گذاری هست سرمایه گذاری از مواردی است که انفاق است که اگر در این سرمایه گذاری رعایت ضوابط شرعی بشود و در این سرمایه گذاری جامعه اسلامی رو به رشد و تعالی قرار بگیرد مشکل بیکاری حل بشود قطعا از مصادیق حسنه و فی سبیل الله است که این هم از مصادیقی که در مورد کنز است.
سوال: راهکار را اگر وجود دارد بفرمایید و آیا قرار است راهکاری برای اجرای بهتر این آیه در نظر بگیرد و در حوزه اقتصاد اجرایی کنید یا نه؟
مصباحی مقدم: بخشی از ثروت‌مندان خیراند معنایش این است که این‌ها ثروت مازاد خودشان را یا سرمایه گذاری می‌کنند و یا در کنار سرمایه گذاری مدرسه سازی می‌کنند کار‌های خیر می‌کنند و فعالیت‌هایی دارند که عام المنفعه است بیمارستان می‌سازند و هزینه می‌کنند هزینه‌هایی که برای عموم مردم مفید است.اصلا هرگونه سرمایه گذاری مولد به معنای خارج شدن از کنز است هر گونه سرمایه گذاری مولد که تولید کند و تولید به نفع عموم جامعه باشد و ایجاد کسب و کار بکند و ایجاد اشتغال بکند به معنی خروج از کنز است کنز به معنای راکد نگه داشتن و کنار گذاشتن و انباشته کردن است. یکی از راه‌ها این است که کسانی هستند که خیر نیستند اعتقاد و ایمانی به آخرت و اجر و ثواب الهی ندارند در دنیا مالیات برای تامین اجتماعی مالیات به هدف تامین اجتماعی است در کشور‌های به خصوص اسکاندیناوی وضع شده برای این که از ثروتمندانی که پولشان راکد است بگیرند به نیازمندان بدهند اصلا برای رفع فقر و به این وسیله مالیاتی گرفته می‌شود اختصاصی برای رفع فقر و هزینه میکنند برای بالابردن سطح زندگی کسانی که از حداقل‌های منابع درآمد برخوردارند معیشت ان‌ها را تامین می‌کنند یک حد فقر تعیین شده که این حدفقر هر کسی که حدفقر در زندگی و معاش اش تامین می‌شود به او ان مقدار به او می‌دهند از امکانات زندگی و معیشت خوراک و پوشاک شان هزینه مسکن و دارو و درمانشان تا این که این‌ها را به سطح خط فقر برسانند این یک روش است که می‌تواند کمک بکند هم به رفع فقر و هم به جلوگیری از کنز. یک حداقلی درروایات ما امده نسبت به مسکوکات طلا و نقره و ۲۰۰ درهم و بیست دینار است بیست دینار یعنی بیست مثقال طلا یا ده سکه بهار آزادی است ۱۰ سکه بهار ازادی اگر کسی کنار بگذارد و زکات ندهد این از نظر شرعی بنا به فتوای فق‌ها کنز است منتها، چون مسکوکات بهار ازادی که پول رایج به حساب نمی‌اید الان فتوا به وجوب زکاتش نمی‌دهند، ولی از نظر کنز و مفهوم کنز مصداق کنز به حساب می‌آید گرچه فق‌ها به وجوب زکاتش نمی‌دهند، چون می‌گویند زکات به پول رایج طلا و نقره تعلق می‌گیرد و امروز پول رایج ما طلا و نقره نیست. به عنوان یک صاحب نظر و کسی که دستی درفقه دارد و درس خارج فقه پول و بانک در حوزه می‌دهم این کنار نهادن مسکوکات طلا و نقره  هم ولو این که به نظر فق‌ها مشمول عنوان زکات نمی‌شود، ولی مشمول عنوان آیه شریفه کنز هست.
سوال : اقداماتی که می‌تواند تاثیر گذار باشد در اقتصاد کشورمان و جمع بندی شما در این باره که چطور ما می‌توانیم به یک خروجی برسیم در حوزه اقتصاد؟
معلمی: طبق گفته آقای مصباحی مقدم، گرچه موضوع کنز، شهید صدر هم این را تاکید می‌کنند حرکت کنز یک مساله شرعی مستقل از زکات است زکات یک وجوبی دارد و یک متعلقاتی دارد مساله کنز این خودش را یک حسن شرعی مستقل است و مهمترین کار علاوه بر راهکار‌های فرهنگی این است بستر سرمایه گذاری بازار سرمایه یک بازار مطمئنی باشد و قابل پیش بینی باشد و ثبات قوانین در این زمینه فوق العاده موثر است مساله کنترل واردات بی رویه‌ای که امروز کمر تولید ما را شکسته و بعضا مواردی که با کیفیت خوب هم در ایران تولید می‌شود، اما کالا‌های خارجی می‌آید و ان‌ها را از بین می‌برد بازارشان را.
نعمتی: فضای سرمایه گذاری را اساتید اشاره می‌کنند گویی که تورم یک مقوله جدا از این فضای تولید است من تاکید می‌کنم یکی از از علل اصلی که تورم ایجاد می‌شود به خاطراش همین است که ثروت و دارایی در فضای تولید نیست نه این که تورم در یک فضایی ایجاد می‌شود حالا تولید به صرفه نیست ما برویم مثلا سفته بازی کنیم نه این رفتار سفته بازی و احتکار فرهنگی که ثروت بادآورده را افراد دنبالش هستند که در جامعه ما در این سال‌های گذشته خیلی گسترش پیدا کرده این خودش دامن می‌زند به تورم | انتظارات تورمی و باز دوباره چرخه معیوب کاهش تولید، کاهش رشد اقتصادی، کاهش سرمایه گذاری، اشتغال و باز تورم. ما با فرهنگ سازی از این سطح توسعه نیافتگی و تولید کم انشاالله بتوانیم خارج شویم

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: نتیجه اش حوزه اقتصاد فضای تولید سرمایه گذاری جریان اقتصاد بازار سرمایه مصباحی مقدم ثروت اندوزی عمومی جامعه جهاد در راه طلا و نقره کنز می شود سرمایه ها سفته بازی فعالیت ها داده نشده جامعه ای آسیب ها فی سبیل نیاز ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۵۸۸۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش نقدینگی و تورم با تمرکز بانک مرکزی در حوزه ریال

امتداد - با تمرکز بانک مرکزی در حوزه ریال شاهد هستیم که نقدینگی و تورم کاهش یافت و پیش بینی می‌شود نرخ تورم همچنان کاهش یابد.

به گزارش پایگاه خبری امتداد ، مسعود توکلی؛ تحلیلگر مسائل ارزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با اشاره به اجرای سیاست تثبیت اقتصادی در دوره ریاست محمدرضا فرزین در بانک مرکزی، اظهار کرد: دو نظریه در این باره وجود دارد؛ گروه اول افرادی هستند که عنوان می‌کنند به طور کلی باید از بازار تمکین کرد و نرخ تعادلی را پذیرفت که ارز هم یکی از این موارد است. گروه دوم اما معتقدند ارز بر روی تک تک اقلام معیشتی مردم تاثیرگذار است؛ بنابراین نمی‌توانیم آن را آزاد بگذاریم و یا به بازار بسپاریم.

وی تصریح کرد: واقعیت این است که سیاست تثبیت با هدف کاهش دغدغه مردم از بابت قیمت کالا‌های اساسی تدوین شد، بر این اساس دولت خود را متعهد کرد یارانه‌ای که  پرداخت می کند، به کاهش قیمت کالاها منتج شود.

این تحلیلگر مسائل ارزی تاکید کرد: کالا‌ها مانند یک زنجیره عمل می‌کنند، یعنی از زمانی که کالا وارد می‌شود و تا زمانی که به دست مصرف کننده می‌رسد،  زنجیره کالا ایجاد شده است. در این زنجیره «ورود کالا» به خوبی کنترل شده است، زیرا بانک مرکزی به عهد خود وفا کرده و تامین ارز کالا‌های اساسی را به خوبی  انجام داده است، اما سوال این است که در کل این زنجیره تولید و تا انتهای شبکه که کالا به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد، آیا سایر دستگاه‌هایی که درگیر این زنجیره بوده اند به عهد خود وفا کرده اند؟ این موضوع مسئله مهمی است که جای بحث دارد.

توکلی اضافه کرد: این موضوع یک چالش ایجاد می‌کند و آن این است که وقتی یارانه قابل توجهی برای ورود کالا اختصاص می‌یابد، هر کدام از این زنجیره که به وظایف خود عمل نکنند موجب می شود ارزی که اختصاص داده شده، به دست مصرف کننده نرسد. در این شرایط ما به اهداف خود دست نخواهیم یافت.

این تحلیلگر مسائل ارزی گفت: در این شرایط سوال این است که آیا همچنان بر سیاست تک نرخی برای تامین کالاها پا فشاری کنیم؟ بعد از یک سال که بانک مرکزی با تلاش شبانه روزی سر عهد خودش ماند و با نرخ مشخص تامین ارز کالا‌های اساسی را تامین کرد، این سوال جای تامل دارد. چرا که شاید لازم باشد کل شبکه دولت و کل زنجیره تامین کالا دوباره دور هم بشینند تا در مورد این موضوع تصمیم گیری کنند.

سیاست ارزی و ریالی همسو شدند

توکلی اظهار کرد: یکی از نقد‌هایی که اقتصاددان‌ها در دوره‌های گذشته بیان می‌کردند این بود که سیاست‌های ریالی و سیاست‌های ارزی همسو نبودند، به عنوان نمونه سیاست انبساطی را در ریال پیش می‌گرفتیم، اما در حوزه ارزی سیاست انقباضی را با هدف کاهش قیمت ارز به کار می‌بردیم. این دو سیاست متضاد همدیگر را خنثی می‌کردند و سیاست‌ها با شکست مواجه می‌شد و یا در حوزه واردات سیاست‌هایی تدوین شده بود که در نهایت منجر به افزایش واردات شد و تقاضا برای ارز و ریال را بالا برد، در نتیجه ما مجبور به چاپ پول می‌شدیم.

وی تصریح کرد: در دوره فعلی بانک مرکزی، در راستای مدیریت بازار ارز حداقل این اتفاق افتاد که از داخل بانک مرکزی سیاست ارزی و ریالی با یکدیگر همسو شدند. یکی از این همسو شدن‌ها در راستای کاهش تقاضای ارز و سوق دادن ارز به سمت بخش واقعی اقتصاد است که در نتیجه فضای سفته بازی را کاهش داد. در ادامه این موضوع فضای انقباضی در حوزه ریال را پدید آورد. از دیگر سیاست‌های انقباضی در حوزه ریال کاهش نرخ رشد نقدینگی و کاهش نرخ پایه پولی بود.

این تحلیلگر مسائل ارزی تصریح کرد: واضح است که وقتی نقدینگی و چرخش پول افزایش می‌یابد؛ افرادی که حجم زیادی از ریال در اختیار دارند، ناخود آگاه تقاضا در بازار‌های غیر مولد بیشتر می شود و نقدینگی به سمت بازار ارز و طلا می‌رود. در ادامه این تقاضای کاذب، موجب از تعادل خارج کردن بازار ارز می‌شود، در حالی که تمام تلاش بانک مرکزی تامین ارز نیاز‌های واقعی است. مواقعی وجود دارد که هیچ تقاضای واقعی در کف بازار ارز نیست، اما نرخ ارز همچنان افزایش می‌یابد؛ علت این موضوع مسیر ریال افسار گسیخته است که در حال گردش در اقتصاد است.

توکلی اضافه کرد: با تمرکز و مدیریت بانک مرکزی در حوزه ریال شاهد هستیم که نقدینگی و تورم کاهش یافته است و پیش بینی می‌شود که نرخ تورم به نرخ تعادلی خودش نزدیک شود.

وی با بیان اینکه سال گذشته نرخ ارز در کانال محدودی در نوسان بود که این موضوع موجب نارضایتی دلالان شد، در نتیجه مدیریت موفق بانک مرکزی در قرار دادن نرخ ارز در کانال مشخص موجب ایجاد نارضایتی برای سفته بازان شد، تاکید کرد: سفته‌بازان نیز با خبر‌های بعضا غیرواقعی به دنبال افزایش نرخ ارز بودند و به همین دلیل بود که بانک مرکزی به ارز مسافرتی ورود کرد و ارز مسافرتی را از ۵۰۰ یورو به ۱۰۰۰ یورو افزایش داد.

برخورد با موسسات ناتراز مانع رشد تورم افسارگسیخته شد

توکلی همچنین با اشاره به انحلال ۳ موسسه ناتراز که سال گذشته با تدبیر بانک مرکزی انجام شد اظهار کرد: موسسات ناتراز همیشه آسیب جدی را بر اقتصاد کشور وارد می‌کردند. افزایش بدهی‌های معوق یک ناترازی را در بانک‌ها ایجاد می‌کند و بانک‌ها این ناترازی را از طریق قرض کردن از بانک مرکزی جبران می‌کنند، در ادامه، این موضوع عامل افزایش نقدینگی در کشور می‌شود که در نهایت افزایش نقدینگی به افزایش تورم منجر می‌شود و فشار بر معیشت مردم افزایش می‌یابد.

این تحلیلگر بازار ارز بیان داشت: یکی از عوامل اصلی تورم در کشور ناترازی بانک‌ها و عدم رعایت تناسب در تراز نامه آنهاست. در واقع این بانک‌ها به نوعی وارد فضای تخلف می‌شدند و دستور العمل‌های بانک مرکزی را رعایت نمی‌کردند، اما بانک مرکزی تصمیم خود را برای جلوگیری از ناترزی بانک‌ها گرفت و در حال حاضر نتایج این سیاست را مشاهده می‌کنیم، به طوری که یکی از عوامل کاهش نرخ رشد نقدینگی از محدوده ۴۰ دصد به ۲۵ درصد همین جلوگیری از ناترازی بانک‌ها است.

توکلی در پایان تاکید کرد: مدیران عامل بانک‌ها نیز در راستای کاهش ناترازی، همکاری خوبی با رئیس کل بانک مرکزی داشته اند و این بانک با اجرای سیاست اصلاح ناترازی بانک‌ها و موسسات اعباری توانست جلو رشد افسار گسیخته تورم را بگیرد.

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.